:: دوره 11، شماره 36 - ( 11-1402 ) ::
جلد 11 شماره 36 صفحات 175-159 برگشت به فهرست نسخه ها
دیوان‌سالاری و صلاحیت اختیاری
محمدرضا ویژه ، هدیه احمدی کمرپشتی*
چکیده:   (1722 مشاهده)
 دیوان‌سالاری به عنوان یک ابزار فنی برای کنترل و مدیریت اداره از ابعاد حقوقی فراوانی برخوردار است. تأثیر این مهم بر روابط شهروندان، حقوق و آزادی‌های آنان و همچنین شکل رژیم سیاسی با کمی تأمل غیرقابل انکار می‌باشد. نمی‌توان ضعف‌های دیوان‌سالاری را، به‌عنوان قدرتمندترین و معقول‌ترین روشی که تاکنون جهت اداره‌‌ی سازمان وجود داشته است، با حذف یا جایگزینی روشی دیگر پاسخ داد، بنابراین یافتن راه‌حل‌هایی برای به حداقل رساندن آسیب‌های آن، ضروری به‌نظر می‌رسد. ایده اصلی نوشتار حاضر نیز همین است. با پرداختن به آسیب‌های دیوان‌سالاری وبری در نهایت طریقه کاهش آن مطرح می‌شود.
نسبت اختیار اداره با دیوان‌سالاری سازمان یافته با طرح پرسش‌های ذیل دنبال خواهد شد: در وهله نخست، آیا اختیارات اداره می‌تواند نقطه تعادل دیوان‌سالاری در حقوق اداری مدرن و دیوان‌سالاری وبری باشد و در وهله دوم، در فرض اثبات پرسش نخست، چگونه می‌تواند به این تعادل جامه عمل بپوشاند.
با ورود صلاحیت اختیاری، این همسان‌انگاری سازمان یافته و تبدیل آن به یک مجموعه ماتریالیستی صرف، تا حدّ قابل توجهی متعادل خواهد شد.
 
واژه‌های کلیدی: دیوان‌سالاری، دیوان‌سالار، اداره، صلاحیت اختیاری، ماکس وبر.
متن کامل [PDF 291 kb]   (333 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
1. امامی، محمد و زرگوش، مشتاق (۱۳۸۷)، «جنبه‌های درونی نظریه حاکمیت قانون در پرتو دکترین حکمرانی خوب»، پژوهشنامه حقوق و علوم سیاسی، سال سوم، شماره ۹.
2. بیکس، برایان (۱۳۸۹)، فرهنگ نظریه حقوقی، ترجمه محمد راسخ، تهران: نی.
3. زمانی،‌سمانه (۱۳۹۳)، «بنیان‌های نظم اجتماعي و بحران جامعه مدرن در انديشه ماكس وبر و اميل دوركيم»،‌ حقوق ملل، سال چهارم، شماره ۱۳.
4. طباطبایی موتمنی، منوچهر (۱۳۸۱)، حقوق اداری، چاپ بیست و پنجم، تهران: سمت.
5. فنازاد، رضا (۱۳۹۴)، صلاحیت اختیاری در بستر حقوق عمومی مدرن، تهران: خرسندی.
6. فون‌میزس، لودویگ (۱۴۰۲)؛ بوروکراسی، ترجمه مهدی تدینی، تهران: پارسه.
7. فون هايك، فريدريش (۱۳۹۴)، درسنگر آزادی، ترجمه عزت الله فولادوند، چاپ دوم، تهران: ماهی.
8. کامنکا، یوجین (۱۳۸۰)، دیوانسالاری، تهران: شیرازه.
9. گرجی ازندریانی، علی اکبر و قهرمان زاده نیمگزی، فرزین (۱۳۹۵)، «بررسی کنترل اقتدار بوروکراتیک در بستر مناسبات بوروکراسی، سیاست و کارآمدي»، پژوهش حقوق عمومی، سال هفدهم، شماره 50.
10. مرکزمالمیری، احمد (۱۳۹۸)؛ «ویژگی‌های بوروکراسی توانمند برای اجرای قانون»، حقوق اداری، سال ششم، شماره ۱۹.
11. مشهدی، علی (۱۳۹۱)، صلاحیت تخییری، تهران: معاونت حقوقی رییس‌جمهور - معاونت تحقیقات، آموزش و حقوق شهروندی.
12. وبر،‌ ماکس (۱۳۸۲)، دین، قدرت، جامعه، ترجمه احمد تدین، تهران: هرمس.
13. وبر، ماکس (۱۳۹۰)، دانشمند و سیاستمدار، ترجمه احمد نقیب‌زاده، تهران: علم.
14. ویژه، محمدرضا (۱۳۹۲)، «تاملی بر مفهوم صلاحیت و اعمال آن در حقوق اداری»، اندیشه‌های حقوق اداری، مجموعه مقالات اهدایی به استاد دکتر منوچهر موتمنی طباطبایی، تهران: مجد، ص.310.
15. هداوند، مهدی (۱۳۸۹)، حقوق اداری تطبیقی، ‌جلد یک، تهران: سمت.
16. Chevallier, Jacques (2007), Science administrative, 4e éd., Paris, P.U.F.
17. Campbell Black, H. (1990), Black Law Dictionary, 10th edition, Oxford Press.
18. Davis, Kenneth Culp (1973), Discretionary Justice: A Preliminary Inquiry, First edition, Louisiana, University Of Illinois Press.
19. Dreyfus, Françoise (2006), "Bureaucratie", Le Dictionnaire des sciences humaines, Paris, P.U.F.
20. Evans, T., and J.Harris (2004), "Street-Level Bureaucracy, Social Work and the (Exaggerated) Death of Discretion", British Journal of Social Work, 34(6). [DOI:10.1093/bjsw/bch106]
21. Farazmand, Ali (2010), »Bureaucracy and Democracy: A Theoretical Analysis«, Public Organization Review, N. 3, Vol. 10. [DOI:10.1007/s11115-010-0137-0]
22. Hummel, R. (1998), "Bureaucracy", The International Encyclopedia of Public Policy and Administration, Routledge.
23. Marshall E. Dimock (1954), "Administrative Law and Bureaucracy", The Annals of the American Academy of Political and Social Science, vol. 292, JSTOR, http://www.jstor.org/stable/1029732. Accessed 1 Oct. 2022. [DOI:10.1177/000271625429200107]
24. Maynard-Moody,S.,and S. Portillo (2010), "Street-Level Bureaucracy Theory", The Oxford Handbook of Bureaucracy, Edited by R. Durant, New York, Oxford University Press. [DOI:10.1093/oxfordhb/9780199238958.003.0011]
25. Sager, Fritz and Rosser, Christian (2009), "Weber, Wilson and Hegel: Theories of modern Bureaucracy", Public Administration Review. [DOI:10.1111/j.1540-6210.2009.02071.x]



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 11، شماره 36 - ( 11-1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها