نسل جدیدی از قراردادهای نفتی تحت عنوان آی.پی.سی. با اهدافی همچون حفظ و ارتقای جایگاه ایران در اوپک و بازار جهانی نفت و گاز طبیعی در افق بلندمدت، ایجاد تحول در فرآیند توسعه، اکتشاف و بهرهبرداری بهینه میادین نفت و گاز کشور و... تدوین شدهاند. این قرارداد علیرغم اینکه به لحاظ حقوقی از نوع عقود معین [قانون سرمایهگذاری خارجی] و در زمره قراردادهای مشارکت است؛ اما به لحاظ طولانی بودن مدت قرارداد، سهم قابل توجهی از تولید میدان نصیب شرکتهای نفتی خارجی میشود که کاملاً مشابه قراردادهای امتیازی است و در بررسی این قراردادها خواهیم دید که ساختار آی.پی.سیبه گونهای است که جایگاه کارفرما نسبت به قراردادهای بیع متقابل تقلیل مییابد و اساساً در آی.پی.سی، کارفرما به معنای سابق وظایف خطیری ندارد؛ زیرا پیمانکار تمام دوره توسعه و تولید را در اختیار دارد و هر عملکردی نتیجه خود را در میزان تولید نشان می دهد و بر سود پیمانکار تأثیر میگذارد که این موضوع حاکی از آن است که این قرارداد نمیتواند الگوی مناسبی برای نظام قراردادهای نفتی باشد و خسارات جبران ناپذیری بر منافع ملی بلندمدت در بخش نفت و گاز خواهد داشت.
محمدی سام، اصغری آقمشهدی فخر الدین، حاجی حسینی محمد جواد. بررسی قواعد اختصاصی قراردادهای بالادستی نفت با تاکید بر قرارداد جدید نفتی موسوم به IPC. حقوق اداری. 1394; 3 (9) :113-136