معنای لغوی «تبعیض» دلالتی بر مثبت یا منفی بودن این مفهوم ندارد، لکن در اصطلاح حقوقی به‌عنوان یک مفهوم منفی شناخته می‌شود. «تبعیض مثبت» به عنوان یک مفهوم نوظهور در حقوق عمومی، از مطالعات تطبیقی، وارد مباحثات علمی داخلی شده است. نظر به برخی ابهامات در خصوص این مفهوم، مقنن اساسی از مفهوم «روایی تبعیض» بهره برده که بسط نظری آن می‌تواند زمینه‌ساز تحقق «عدالت» در معنای مورد نظر مقنن اساسی باشد. از این رو، مسئله اصلی پژوهش حاضر «بررسی تفاوت‌های نظری تبعیض مثبت و تبعیض روا و رویکرد نظام حقوقی ایران نسبت به این دو مفهوم» است که با روش توصیفی- تحلیلی بررسی شده است. در ادامه نسبت میان «بومی‌گزینی‌های استخدامی» با «تبعیض روا» به عنوان یک مطالعه موردی واکاوی شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که پیوندی ناگسستنی میان «تبعیض روا» و «عدل» در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وجود دارد. معنای «عدل» نیز به «تناسب» نزدیک است. «تبعیض مثبت» که ریشه در «برابری» و «مساوات» دارد، در نظام حقوقی ایران جایگاهی ندارد. در خصوص بومی‌گزینی استخدامی نیز باید با تفکیک میان بومی‌گزینی در مناطق عادی و محروم، هر مصداقی از بومی‌گزینی بر مفهوم «تبعیض روا» عرضه شود. رویه دیوان عدالت اداری نیز این تفکیک را پذیرفته است.
emrani S, bakeshloo R, mohammadi M. “Affirmative action” or “licit discrimination?” A Reflection on the Concept of Discrimination in the Legal System of Iran;case study of “Indigenous employments”. qjal 2022; 9 (30) :99-120 URL: http://qjal.smtc.ac.ir/article-1-986-fa.html
عمرانی سلمان، بکشلو رضا، محمدی محمدرضا. «تبعیض مثبت» یا «تبعیض رَوا»؟ تأملی بر مفهوم‌شناسی تبعیض در نظام حقوقی ایران؛ مطالعه موردی «بومی‌گزینی‌های استخدامی». حقوق اداری. 1401; 9 (30) :99-120
